MECLİS ADAB, EDEB VE HİKMETLER
12- İyiliği Emredip
Kötülükten Alıkoymanın Farz Olması
1. İbn Mes'ud
- - (-)
23337 (1)- Abdurrahman
b. AbdiIah b. Mes'üd, babasından bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) bizlerden kırk kişiyi topladı. En son gelen kişi de bendim. sonra şöyle
buyurdu: ''Hedeflerinize ulaşacak, Allah tarafından yardım görüp fetihler yapacaksınız.
İçinizden o zamanlara yetişenler, Allah'a karşı takvalı olsun, iyiliği emredip
kötülükten alıkoysun. Benim adıma bilerek yalan söyleyenler de, cehennemdeki
yerine hazırlansın. ''
[Sahih]
Diğer tahric: Tirmizi
(3/244, "hasen sahih"), Ebu Davud (5118), İbn Mace (30) ve Nesai,
esSünenu'l-kübra'da (9742) rivayet ettiler. 23971 (3)'te tekrar edecektir.
23338 (2)- Abdullah (b.
Mes'üd) der ki: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına gittiğimde deriden
kırmızı bir çadırın içindeydi. Yanında kırka yakın kişi vardı. Bize şöyle
buyurdu: ''Fetihler yapacak, Allah tarafından yardım görecek ve amaçlarınıza ulaşacaksınız.
İçinizden o zamanlara yetişenler, Allah'a karşı takvalı olsun, iyiliği emredip
kötülükten alıkoysun. Akrabalık bağlarını gözetsin. Benim adıma bilerek yalan
söyleyenler de, cehennemdeki yerine hazırlansın. Kabilesine haksız yere arka
çıkanlar kuyuya düşüp kuyruğundan çekilen deve gibidirler. ''
[Sahih]
23697 (2)'de tekrar
edecektir.
23339 (3)- Abdullah b.
Mes'ud bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bizlerden kırk
kişiyi topladı. En son gelen kişi de bendim. Sonra şöyle buyurdu: ''Allah
tarafından yardım görecek, hedeflerinize ulaşacak ve fetihler yapacaksınız.
İçinizden o zamanlara yetişenler, Allah'a karşı takvalı olsun, iyiliği emredip
kötülükten alıkoysun. Benim adıma bilerek yalan söyleyenler de, cehennemdeki
yerine hazırlansın. ''
Haccac rivayetinde:
"Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanındaydık ... " ibaresi
geçmiştir.
Yezid de bunu:
''Akrabalık bağlarını gözetsin'' ilavesiyle aktarır.
[Sahih]
23974 (6)'da tekrar
edecektir.
2. Ebu Said el-Hudri
- - (-)
23340- Tarık b. Şihab
der ki: Mervan bayramda hutbeyi namazdan önce verince adamın biri kalkıp:
"Hutbeden önce namaz kılınmalı!" dedi. Mervan ise: "Ey Ebu
Filan! Senin dediğin bırakıldı" karşılığını verdi. Bunun üzerine Ebu Said
el-Hudri itiraz eden adamı kastederek şöyle dedi: "Bu adam üzerine düşeni
yaptı. Zira Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize şöyle buyurdu:
''İçinizden her kim bir kötülük görürse, gücü varsa onu eliyle düzeltmeye
çalışsın. Eliyle düzeltmeye gücü yetmezse diliyle düzeltsin. Diliyle düzeltmeye
gücü yetmezse onu kalbiyle değiştirmeyi dilesin ki, bu da imanın en zayıf
şeklidir.''
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(49) rivayet etti.
7809 (12)'de tekrar
etmiştir.
3. Huzeyfe b. el-Yeman
- - (-)
23341 (1)- Huzeyfe b.
el-Yeman'ın bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Canım elinde olana yemin olsun ki ya iyiliği emredip kötülükten
alıkoyarsınız ya da Allah katından size öyle bir ceza gönderir ki artık
ettiğiniz dualara icabet edilmez.''
[Hasen]
Diğer tahric: Tirmizi
(2169) ve Beyhaki, es-Sünenu'l-kübra'da (10/93) rivayet ettiler.
23342 (2)- Ebu'r-Rukad
der ki: Henüz köle iken efendim beni Huzeyfe'ye götürüp verdi. Verdiğinde
Huzeyfe şöyle diyordu: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında
kişi söylediği bir sözden dolayı münafık sayılıyordu. Oysa şimdilerde aynı sözü
bir oturmada bir kişiden dört defa duyuyorum. Ya iyiliği emredip kötülükten
alıkoyar ve birbirinizi hayra teşvik edersiniz, ya da Allah tümünüzü yok edecek
bir azap gönderir veya en kötülerinizi başınıza musaHat eder. Sonra da
iyileriniz dua eder, ama artık onlara icabet edilmez."
[Hasen]
Heysemi (18136) der ki:
"Ahmed rivayet etti. Ravilerden Ebu'r-Rukad el-Cuhenl'yi tanımıyorum. Diğer
ravileri güvenilirdir."
23343 (3)- Huzeyfe'nin
bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Canım
elinde olana yemin olsun ki ya iyiliği emredip kötülükten alıkoyarsınız ya da
başınıza öyle birileri getirilir ki artık ettiğiniz dualara icabet edilmez. ''
[Hasen]
4. Hz. Aişe
- - (-)
23344- Hz. Aişe der ki:
Bir defasında Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanıma girdi. Halinden
acelesi olduğunu farkettim. Abdest aldı ve hiç kimseyle konuşmadan çıktı.
Odanın kapısına yaklaştığımda dışardakilere şöyle buyurduğunu işittim: ''Ey insanlar!
Allah şöyle buyuruyor: ''Dua ettiğinizde icabet etmeyeceğim, bir şey
istediğinizde vermeyeceğim ve yardım istediğinizde yardım göndermeyeceğim
günler gelmeden iyiliği emredip kötülükten alıkoyun''
[Hasen]
Diğer tahric: İbn Mace
(4004) rivayet etti.
5. Ubade b. es-Samit
- - (-)
23345-Z Mikdam b. Ma'di
Kerib el-Kindi bildiriyor: Ubade b. es-Samit, Ebu'd-Derda ve Haris b. Muaviye
el-Kindi ile oturup Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in hadislerini
müzakere ediyorduk. Ebu'd-Derda: "Ey Ubade! Filan gazvede Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in humus (ganimetin beşte biri) hakkında
söylediğini bize anlatsana" deyince, Ubade şöyle anlattı:
"Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) çıktığımız savaşta ganimet mallarından olan bir
deveyi önüne alarak bize namaz kıldırdı. Namazı bitirdikten sonra bir deve
kılını parmak uçlarıyla tuttu ve şöyle buyurdu: ''Bu da sizin
ganimetlerinizdendir. Bu ganimetler içinde bana sadece beştebir düşer. Bu beşte
birlik pay da yine tekrar size dönecektir. Bundan dolayı iğne ipliğe kadar
ganimet mallarından aldığınızı geri verin ve izinsiz ganimetten bir şeyalmayın.
Zira kişinin ganimet malından izinsiz aldığı şeyonun için (kıyamette) ateş,
dünya ve ahirette de bir utançtır. Uzak olsun, yakın olsun Allah için
insanlarla mücadele edin ve bu uğurda hiç kimsenin kınamasına aldırmayın. Mukim
de olsanız, yolcu da olsanız Allah'ın emirlerini uygulayın ve yolunda cihad
edin. Zira cihadı cennet kapılarından büyük bir kapıdır. Allah cihad sayesinde
kişiyi gam ve kederden kurtarır. ''
[Hasen]
12778 (4)'te tekrar
etmiştir.
6. Ebu Said el-Hudri
- - (-)
23346 (1)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''İçinizden biri karşılaştığı dini bir durum karşısında kendini
değersiz görüp söylenecek sözü söylemezlik etmesin. Zira kıyamet gününde ona:
''Filan konuda neden söylemen gerekeni söylemedin?'' diye sorulur. o:
''İnsanlardan çekindim'' cevabını verince, Allah: ''Oysa benden korkman
gerekirdi'' buyurur. ''
[Sahih]
Diğer tahric: İbn Mace
(4008) rivayet etti. 16672 (8)'de tekrar etmiştir.
23347 (2)- Hasan
bildiriyor: Ebu Said el-Hudri: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''İnsanlardan korkusu, kişinin hak bildiği bir şeyi söylemesine engel olmasın''
buyurdu" dedi. sonra ağlayarak.: "Vallahi öylesi bir durumla karşı karşıya
geldik ve bu sözü yerine getirmedik" dedi.
[Hasen]
Diğer tahric: İbn Mace
(2873, 400, 4007) ve Tirmizi (2191) rivayet ettiler.
7. Ebu Said el-Hudri
- - (-)
23348 (1)- Ebu Said'in
bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Allah
kıyamet gününde kulunu hesaba çeker. Hatta: ''Kötü olan bir şeyi gördüğünde
neden ona engelolmadın?'' diye sorar. Kula bunun cevabını ilham ettiği zaman da
kul: ''Rabbim! Bu konuda insanlardan çekinirken senin bağışlamana güvendim''
cevabını verir. ''
[Sahih]
Diğer tahric: İbn Hibban
(7368) ve Beyhakı, es-Sünenu'l-kübra'da (10/90) rivayet ettiler.
23349 (2)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Allah kıyamet gününde kulunu hesaba çeker. Hatta: ''Kulum! Kötü
olan bir şeyi gördüğünde neden ona engel olmadın?'' diye sorar. Kula bunun
cevabını ilham ettiği zaman da kul: ''Rabbim! Bu konuda insanlardan çekinirken
senin bağışlamana güvendim'' cevabını verir. ''
[Sahih]
28983 (l)'de tekrar
edecektir.
23350 (3)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Kıyamet gününde sizden her şeyin hesabı sorulacak, hatta: ''Kötü
olan bir şeyi gördüğünde neden ona engel olmadın?'' diye sorulacak. Allah'ın
cevabını ilham ettiği kişiler: ''Rabbim! Bu konuda insanlardan çekinirken senin
musamahanı umdum'' diyecektir. ''
[Sahih]
8. Ebu Zer
- - (-)
23351- Ebu Zer der ki:
"Dostum (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana yedi şeyi emretti.
Miskinleri sevmeyi ve
onlara yakın olmayı, dünyalıklar konusunda benden daha yukarıda değil, daha
aşağıda olanlara bakmamı, bana sırtlarını dönmüş olsalar bile akrabalarımla
bağlarımı kesmememi, kimseden bir şey istemememi, acı da olsa gerçeği
söylememi, Allah yolunda hiç kimsenin kınamasından korkmamamı ve ''La havle
vela kuvvete illa billah'' sözünü çokça söylememi emretti. Bu sözün, Arş'ın
altındaki hazinelerden biri olduğunu bildirdi."
[Sahih]
Diğer tahric: Nesai,
Amelu'l-yevm ve'l-leyle' de (354) rivayet etti.
14437 (7)'de tekrar
etmiştir.